20th Mart, 2017 | by Ozan İlginoğlu

Dijital vatandaşın sahip olması gereken 9 özelliği

1. Dijital erişim

Teknoloji kullanıcıları, teknolojide herkesin aynı fırsatlara sahip olduğunun farkındadırlar. Dijital vatandaş eşit dijital haklar için çalışır ve herkesin elektronik erişimini destekler. Dijital dünyadan dışlanmış bir toplum, araçları kullanamadığı her geçen süreçte büyümesini sürdüremez. Teknolojiye erişimi sağlamak ve genişletmeye yardımcı olmak, tüm dijital vatandaşların hedefi olmalıdır. Üretken vatandaş olmak için unutulmamalıdır ki kimsenin dijital erişimi reddedilmemeli ve bu kararlılık sürdürülmelidir.

2. Dijital ticaret

Teknolojiyi kullananlar, piyasa ekonomisinin büyük bir kısmının elektronik ortamda yapılmakta olduğunu bugün farketmişlerdir. Meşru ve hukuki alışverişler gerçekleşir, ancak alıcı veya satıcı bu ilişkilerden doğabilecek sorunların da farkında olmalıdır. İnternetten satın alınan oyuncak, giyim, araba, gıda vb. ürünlerin yaygınlığı çoğu kullanıcı için bugün çok sıradan bir durum haline geldi. Ama aynı zamanda bu dijital ticaret içinde bazı ülkelerin yasalarına veya ahlakına aykırı olan mal ve hizmetlerde bulunuyor (yasadışı indirme, pornografi ve kumar vb.) İşte bu noktada kullanıcılar, bu yeni dijital ekonomide etkili tüketici olmanın şartlarını iyi öğrenmelidirler.

3. Dijital iletişim

Dijital devrimdeki önemli değişikliklerden biri, kişinin diğer insanlarla iletişim kurma yeteneğidir. 19. yüzyılda iletişim biçimleri sınırlıydı. 21. yüzyılda, iletişim seçenekleri çok çeşitli seçenekler sunmaya başladı (e-posta, cep telefonları, anında mesajlaşma). Genişleyen sayısal iletişim seçenekleri her şeyi değiştirdi. Artık herkes; her yerden, her zaman herkesle iletişim kurabilir ve işbirliği yapabilir hale geldi. Ne yazık bilinmektedir ki pek çok kullanıcı, çok farklı dijital iletişim seçeneğiyle karşı karşıya kaldığı için kendisine uygun kararlar vermekte zorlanmaktadır.

4. Dijital okuryazarlık

Okullar, teknoloji alanında büyük ilerleme kaydederken, yapılması gereken hala çok şey bulunmaktadır. Hangi teknolojilerin öğretilmesi gerektiğinin yanı sıra nasıl kullanılacağı konusunda yeni bir odaklanma noktası belirlenmelidir. Yeni teknoloji, okullarda hala kullanılmıyor (video görüşmesi, wikiler gibi çevrimiçi paylaşım alanları vb.) İş hayatında ise aksine tüm bu teknolojiler sıkça kullanılmaktadır. İşte bu kabiliyet gerektiren arama ve işleme becerileri iyi bir bilgi okuryazarlığı gerektirir. İşe öğrencilerden başlayarak dijital okuryazarlık kazandırılmalıdır. Öğrenicilere her zaman, her yerde, her şeyi öğrenmeleri öğretilmelidir. Yeni teknolojiler ortaya çıktıkça, öğrencilerin bu teknolojiyi nasıl hızlı ve uygun bir şekilde kullanacaklarını bilmeleri gerekiyor. Dijital Vatandaşlık, insanları yeni bir yolla eğitmeyi içerir; bu kişilerin yüksek derecede bilgi okuryazarlığı becerilerine ihtiyacı vardır.

5. Dijital görgü kuralları

Teknoloji kullanıcıları bu maddeyi, dijital vatandaşlık ile uğraşırken karşılaşılan en önemli sorunlardan biri olarak görüyor. Uygunsuz davranışları gördüğümüzde tanıyoruz, ancak insanlar teknoloji kullanmadan önce dijital görgü kurallarını öğrenmiyorlar. Birçok kişi, dijital görgü kurallarıyla ilgili başkalarıyla konuşmaktan rahatsızlık duyar. Bu alanda çoğu zaman yapılan kurallar ve yönetmeliklerin oluşturulması ve teknolojinin uygunsuz kullanımını durdurmak için yasaklanmasıdır. Kurallar ve politikaları oluşturmak yeterli değildir, herkesi bu yeni toplumda sorumlu dijital vatandaş olmayı öğretmeliyiz.

6. Dijital hukuk

Dijital hukuk, bir toplumda teknolojinin etiği ile ilgilidir. Etik dışı kullanım, hırsızlık veya suç biçiminde kendini gösterir. Etik kullanım, toplumun yasalarına uyma şeklinde kendini gösterir. Kullanıcılar, çevrimiçi şekilde diğer kişilerin çalışmalarına, kimlik veya mülklerine zarar vermenin bir suç olduğunu öğrenmelidir. Kullanıcıların etik bir toplumda bilmeleri gereken bazı kurallar vardır. Bu yasalar, çevrimiçi çalışan veya oyunlar oynayan herkes için geçerlidir. Başkalarına saldırmak, yanlış bilgilendirmek, yasadışı müzik indirmek, intihal yapmak, virüs yaratmak, Truva Atları oluşturmak, spam göndermek, başkalarının kimliklerini veya mülkiyetlerini çalmak etik olmayan davranışlardandır.

7. Dijital haklar ve sorumluluklar

Her dijital vatandaşa sunulan basit bazı haklar vardır. Dijital vatandaşların gizlilikleri korunarak, özgür konuşma vb. hakları vardır. Temel dijital haklar belirlenirken dijital dünyada ele alınmalı, tartışılmalı ve anlaşmaya varılmalıdır. Bu hakların kabulüyle birlikte bazı sorumluluklar da doğar. Kullanıcılar, teknolojinin nasıl kullanılacağını uygun bir şekilde tanımlamaya yardım edilmelidir. Dijital toplumda herkesin üretken olması için birlikte çalışmak en önemli konudur.

8. Dijital sağlık

Göz sağlığı, tekrarlayan stres sendromu ve sağlıklı ergonomik uygulamalar teknolojik dünyada ele alınması gereken konulardır. Fiziksel meselelerin ötesinde, internet bağımlılığı gibi psikolojik sorunlarında yaygın şekilde arttığını bilmekteyiz. Kullanıcılara, teknolojinin doğasında bulunan bazı tehlikeler öğretilmelidir. Dijital vatandaşlık içinde aynı zamanda teknoloji kullanıcılarının eğitim ve öğretim yoluyla kendilerini nasıl koruyacaklarını bildiği bir kültürde var olur.

9. Dijital güvenlik (kişisel koruma)

Her toplumda, hırsız, bireye zarar veren, kuralları bozan kişler bulunabilir. Dijital toplum için de aynı şey geçerlidir. Kendi güvenliğimiz için toplumdaki diğer üyelere güvenmek yeterli değildir. Evlerimizi, nasıl korumak için kapılarımıza kilitler ve alarmlar takıyorsak, dijital güvenlik için de aynı şeyleri yapmalıyız. Virüslerden korunmak, verilerin yedeklenmesi ve ekipmanlarımızın kontrolüne ihtiyacımız vardır. Sorumlu vatandaş olarak, bilgilerimizin çalınmasına veya dışardan gelecek zararlara karşı kendimizi korumalıyız.